Ostuda, nazywana także melanodermią, to choroba dermatologiczna, która przyjmuje postać ciemnych, symetrycznych plam. Najczęściej dotyka kobiet, jedynie 10-20% mężczyzn również zmaga się z tego typu przebarwieniami. Czy ostuda powinna być jednak powodem do zmartwień?
Przyczyny ostudy
Nie istnieją jednoznaczne przyczyny występowania tej choroby. Jednak z pewnością można wymienić czynniki, które często przyczyniają się do powstawania ostudy. Najczęstszym jest zbyt długie przebywanie na słońcu (opalanie się). Do innych czynników, które nierzadko sprzyjają pojawieniu się choroby, zaliczamy między innymi ciążę, menopauzę, stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych lub leczenia hormonalnego.
Sprawdź także: Afty przyczyny i formy leczenia.
Plamy zwykle pojawią się w lecie, gdy skóra jest szczególnie podatna na działanie promieniowania słonecznego, rzadziej w okresie zimowym.
Rodzaje ostudy
Możemy wyróżnić cztery rodzaje ostudy:
*naskórkową, która charakteryzuje się zawyżoną ilością melaniny w powierzchownych warstwach skóry,
* skórną, która spowodowana jest obecnością melanofagów w skórze właściwej.
*mieszaną, która łączy w sobie charakterystyczne cechy zarówno ostudy naskórkowej, jak i mieszanej,
* nienazwaną, która występuje u osób z ciemną karnacją.
Objawy ostudy
Ostuda objawia się pod postacią symetrycznych, zazwyczaj brązowych, plamistych przebarwień, które zazwyczaj pojawiają się na twarzy – czole, policzkach, górnej wardze, podbródku lub nosie. Zdarza się, że plamy pojawiają się również na innych częściach ciała, na przykład ramionach, ale są to zdecydowanie rzadsze sytuacje.
Sprawdź także artykuł: Jak rozpoznać kiłe?
Lekarz przy diagnozowaniu tej choroby wykorzystuje lampę Wooda – jest to specjalna lampa kwarcowa, która wykorzystuje czarny filtr, dzięki czemu emituje tzw. czarne światło (długofalowe promieniowanie ultrafioletowe). Za jej pomocą dermatolog jest w stanie ocenić, z jakim rodzajem ostudy zmaga się pacjent. Istnieją bardzo rzadkie sytuacje, kiedy do rozpoznania choroby niezbędne jest wykonanie biopsji.
Leczenie ostudy
Ostuda nie jest chorobą, która zagrażałoby zdrowiu lub życiu pacjenta. Jednak widoczność plam często wywołuje dyskomfort u pacjentów, dlatego warto rozważyć poddanie się odpowiedniemu leczeniu, które będzie dostosowane do rodzaju danej ostudy.
Najprostsza do wyleczenia jest ostuda naskórkowa, gdyż pigment jest najpłycej umiejscowiony. W tym wypadku dobre rezultaty przynosi stosowanie specjalistycznych preparatów, które odbarwiają i złuszczają naskórek. Przy odbarwianiu szczególnie skuteczne są preparaty zawierające hydrochinon, kwasy azaleinowy i kojowy oraz pochodne witamy A (czyli retinoidy). Konsultacja z lekarzem na pewno pomoże w dobrze odpowiedniej maści.
Ostuda skórna i mieszana jest nieco trudniejsza do usunięcia. W tych przypadkach zaleca się zazwyczaj stosowanie laseroterapii, która zniszczy metanocyty bez uszkadzania zdrowych komórek skóry. Efektowna jest również krioterapia.
Czasami pomocne są również peelingi depigmentacyjne oraz zabieg mikrodermabrazji.
Jakie leczenie wybrać?
W przypadku ostudy, jak i wszelkich innych zmian dermatologicznych, pacjent powinien udać się do lekarza i to z nim skonsultować najkorzystniejsze leczenie, dostosowane do jego indywidualnych potrzeb.
Warto również pamiętać, że w niektórych przypadkach ostuda ustępuje samoistnie. Dotyczy to zazwyczaj sytuacji, kiedy przyczyną pojawienia się plam było leczenie hormonalne lub zaburzenia hormonalne w ciąży. Istnieje też dużo przypadków pacjentek, u których ostuda ustąpiła po urodzeniu dziecka lub odstawieniu antykoncepcji hormonalnej.